HIDRELLEZİN ANLAMI

Hıdrellez; her sene 5 mayıs gecesi başlayan 6 mayıs sabahı biten , Hızır Peygamber ile İlyas Peygamberin yeryüzünde buluşarak, doğayı canlandırdığına inanılan, mevsimlik bir bayramdır. Bu kutlamanın adı zamanla, halk arasında Hızır ve İlyas'ın isimleri birleştirilerek  ''Hıdrellez'' olmuştur. Ülkemizde de etkin biçimde kutlanmaktadır.

HIZIR - İLYAS  KİMDİR ? :

Hızır, yaygın bir inanca göre, hayat suyu (ab-ı hayat) içerek ölümsüzlüğe ulaşmış; zaman zaman özellikle baharda insanlar arasında dolaşarak zor durumda olanlara yardım eden, bolluk-bereket ve sağlık dağıtan, Allah katında ermiş, ulu bir kişidir. Hızır’ın hüviyeti, yaşadığı yer ve zaman belli değildir. Hızır, baharın, baharla vücut bulan taze hayatın sembolüdür. [1]

Bir başka kaynağa göre ise Tasavvuf çevreleri Hızır'ı bir veli olarak kabul ettiği gibi onun peygamber olduğunu düşünenler de vardır. Onun ak saçlı, nur yüzlü, sakallı yaşlı bir adam veya dilenci fakir kılığında göründüğüne inanılıyor. O zor durumdaki insanlara yardım etmesi, iyileri mükafatlandırıp , kötüleri  cezalandırdığı, berekete ve bolluğa kavuşturması gibi özelliklerle biliniyor.   Hızır'ın '' hayat suyu'' içtiği için sonsuza kadar yaşayacağı da inanışlar arasında yer alıyor. İlyas'ın peygamber olduğu konusunda ise genel kabul bulunuyor. Halk arasında kabul edilen inanışa göre , Hızır karaların ve havanın, İlyas ise suların hakimidir ve bu ikisi birleştiğinde , doğada var olan her şeye güç yetecek konuma gelinmektedir. [2]

HIDRELLEZ GELENEKLERİ :

Hıdrellez gecesi, bazı gelenekselleşmiş davranışlar toplum tarafından yapılmaktadır. Her insankendi olarak dileklerini, belli kurallar çerçevesinde gerçekleştirir. Hıdrellez gecesi dilek dilemenin de çeşitli ritüelleri vardır. 

Örneğin; 5 mayıs gecesi bir kağıda bütün dilekler yazılır veya çizilir sonra da gül ağacına dualarla bağlanır. 6 mayıs sabahı o dileklerin yazılı olduğu kağıt alınarak suya bırakılır. Suya atılmasının sebebi de dilekler ne kadar çabuk silinirse o kadar çabuk gerçekleşeceğine inanılır. 

Ayrıca bir kırmızı bezin içine, para sarılır ve gül ağacına bağlanır. 6 mayıs sabahı o para gül ağacından alınır ve cüzdana konur. Bütün yıl boyunca paranın bol ve bereketli olacağına inanılır.

5 mayıs gecesi deniz kenarına gidip, isteklerini sahile çizerek, suların hakimi olan İlyas Peygamberin bereketinden fayda sağlanacağına inanılır.

Evlenmek isteyen kızların başında yeni ve hiç kullanılmamış bir kilit açılır. Böylece kızın kısmetinin açılacağına inanılır. [2]

5 mayıs gecesi bir ateş yakılarak üstünden atlanır. Atlarken dilenen dileklerin o sene gerçekleşeceğine inanılır.

Ev ve araba isteyenlerde gül ağacına veya bir ağacın dibine küçük bir modelini yaparak bu isteklerine kavuşacağına inanır.

5 mayıs gecesi cüzdanları açık bırakarak bütün sene bolluk bereket geleceğine inanılır.

6 mayıs Hıdrellez sabahı ise erken kalkıp, kapı yada pencerelerin açılması bu sayede Hızır Peygamberin bereket ve bolluğunun evin içine gireceğine inanılır.

HIDRELLEZ KUTLAMA YERLERİ.

Hıdrellez; Türkiye'nin çeşitli yerlerinde, toplu olarak bayram havasında kutlanmaktadır.. Bunların arasında en büyüğü Edirne'de, Hıdrellez ve Kakava şenlikleri adı altında yapılmaktadır. Romanlar bir yıl  boyunca bu şenlik için büyük hazırlıklar yapmaktadır. Şehrin belli yerlerinde kutlama meydanları kurulur, insan boyunu aşan büyük bir ateş yakılır, Kırkpınar Güreş alanında güreş etkinliği düzenlenir ve romanların müzikleriyle insanlar coşarak baharı karşılar. Kakava Şenlikleri'ni dünya ve ulusal basın da yakından takip etmektedir. [4]

İstanbul'da ise Hıdrellez Ahırkapı'da romanların müzikleriyle, coşkulu bir kalabalıkla  kutlanmaktadır. Burada da konserler yapılır, yeme içme yerleri kurulur. Hıdrellez ateşi yakılır, dilek ağacına insanlar dileklerini, hazırlayarak bağlar. Ayrıca  Kadıköy'de de Hıdrellez 5 mayısta, değişik Roman grupların konserleri ve çeşitli etkinliklerle şenlik havasında kutlanmaktadır. [3]

Sonuç olarak; Hıdrellez kutlamaları yüz yıldır yapılmaktadır. Tabiatın uyanışı, baharın gelmesi, havaların ısınmasıyla insanların da coşku dolu olması gayet doğaldır.
Hıdrellez'de dilek dileme ritüellerini, gelecekten bir umut niteliğinde, yapalım. Bütün bunları yaparken de  her şeyi Allah'tan istemeye özen gösterelim. 

Kaynaklar:
[1]   http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR-12700/hidrellez-bayrami.html
[2]  https://www.sporx.com/hidirellezin-anlami-nedir-hidirellezde-neler-yapilir-nasil-kutlanir-SXHBQ704867SXQ
[3]  https://tr-tr.facebook.com/ahirkapihidrellezsenlikleri/
[4]   http://www.edirne.bel.tr/s/festivallerimiz-12.html